Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα  γεγονότα που συμβαίνουν αυτή τη δύσκολη περίοδο για τη χώρα μας είναι η έξαρση της φιλανθρωπικής δράσης . Τέτοια δράση εκδηλώνουν ιδιώτες, εταιρείες ,οργανώσεις, η εκκλησία, τα κόμματα και το ίδιο το κράτος. Η φιλανθρωπία τείνει να γίνει η νέα μόδα της εποχής. Πολλές φορές πίσω από την φιλανθρωπία κρύβεται η ανηθικότητα. Να αναφέρω εδώ ότι η κριτική δεν αφορά τους καλόπιστους εκείνους ανθρώπους  που από ευαισθησία διαθέτουν ένα μέρος από τον ελεύθερο χρόνο τους ή των χρημάτων τους ,χωρίς υστεροβουλία , για πάσχοντες συνανθρώπους τους. Αυτοί    είναι πραγματικά αξιέπαινοι.  Επίσης δεν αφορά την εκκλησία όπου η φιλανθρωπία είναι απόλυτα εναρμονισμένη με τα πιστεύω και τις  παραδόσεις της. Η  κριτική μου αφορά τους εμπνευστές της καθοδηγούμενης  φιλανθρωπικής επίθεσης και τις δήθεν καλές προθέσεις τους.

Καθημερινά  κατακλύζονται τα τηλεοπτικά κανάλια από διαφημίσεις φιλανθρωπικών οργανώσεων, μη κυβερνητικών οργανώσεων (Μ.Κ.Ο.), εθελοντών και σωματείων που καλύπτουν ανάγκες παροχών υγείας και κοινωνικής πρόνοιας. Πολλές από αυτές τις οργανώσεις δεν κάνουν τίποτα άλλο από να παίρνουν παχυλές κρατικές επιχορηγήσεις ή να διαφημίζουν τα προϊόντα τους ή να ξεπλένουν μαύρο χρήμα.

Κατ’ αρχάς έχουμε αυτές τις κυρίες με τα πλαστικά πρόσωπα ,σύζυγοι ζάμπλουτων μεγαλοεπιχειρηματιών οι οποίες οργανώνουν συνεχώς φιλανθρωπικές εκδηλώσεις. Το θέμα είναι ότι  οι σύζυγοί τους έχουν αποδειχτεί  πάρα πολλές φορές ιδιαίτερα σκληροί και στυγνοί εργοδότες  με μοναδικό σκοπό το κέρδος και χωρίς ιδιαίτερη ευαισθησία  για τους εργαζόμενους  .Οι επιχειρηματίες  αυτοί ενώ απολύουν  και μειώνουν τους μισθούς  ανενδοίαστα ,αποκρύπτουν τα κέρδη τους και δεν πληρώνουν φόρους, έχουν ταυτόχρονα πλούσια φιλανθρωπική προσφορά.  Κάπου υπάρχει μια αντίφαση  σε όλα αυτά .
                                                                                                                                                                                       
  Η άρχουσα τάξη ,πάντα, χρησιμοποιεί τη φιλανθρωπία  ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ ,για να εξαγνίζεται από τα  ανομήματά της.  Με τη φιλανθρωπία εμφανίζεται ότι  δήθεν ενδιαφέρεται  για τις ανάγκες του λαού, με αντίτιμο τη δημόσια προβολή του «Θεάρεστου» έργου της. Η αποενοχοποίηση ,η υστεροφημία και η κοινωνική ανοχή  είναι οι πραγματικοί λόγοι. ‘Αφού είναι φιλάνθρωποι, δεν μπορεί,θα είναι καλοί άνθρωποι ΄ μπορεί να υποθέσει κάποιος.
Στη συνέχεια έχουμε τους χορηγούς .Η C……. εξόπλιζε ΕΠΑΛ ,η εταιρία  P.. χαρίζει πετρέλαιο σε σχολείο, το I…. Θεσσαλίας επίπλωνε νηπιαγωγείο, η P ……. έστελνε πίτσες σε εκατοντάδες παιδιά,  ή, οι «Γιατροί ……….», παρέχουν υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υποστηριζόμενοι από τον όμιλο Υ…….
 O τηλεοπτικός σταθμός Σ……. παρά το γεγονός ότι είναι υπέρμαχος των επιταγών της Τρόικας(διάλυση του κράτους πρόνοιας,απολύσεις κ.α), οργανώνει το δήθεν ανθρωπιστικό κίνημα ‘ όλοι μαζί μπορούμε ’και διάφορα τέτοια χαριτωμένα.
 Μέχρι και μεγάλο αστικό κόμμα εξουσίας  ίδρυσε το ‘κοινωνικό παντοπωλείο’  και το πρόγραμμα  ‘Στηρίζω’ για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της δικής του αντιλαϊκής πολιτικής . Δηλαδή στηρίζει τους πολίτες με φιλανθρωπίες την ώρα που με την ανάλγητη  μνημονιακή πολιτική της τους οδηγεί στην εξαθλίωση, ακουλουθώντας πιστά τις προκλητικές απαιτήσεις των δανειστών.                                                                                                                                                                                                                                                          
 Από την άλλη έχουμε και το ίδιο το κράτος που άμεσα ή έμμεσα προωθεί τη φιλανθρωπία  .Έχει μασκαρευτεί Μητέρα Τερέζα για να κρύψει την ασκήμιά του .                                                                                  Ας πάρουμε για παράδειγμα τους εκπαιδευτικούς .Είναι γνωστό ότι το Υπουργείο Παιδείας έχει αποφασίσει τις υποχρεωτικές μεταθέσεις. Οι υπεράριθμοι δηλαδή εκπαιδευτικοί θα τοποθετούνται ανά την επικράτεια οπουδήποτε έχει κενή θέση ασχέτως οικογενειακών ή άλλων αναγκών. Το καλό όμως το υπουργείο έχει μεριμνήσει. Να τους δίνει συσσίτιο σε στρατόπεδα ή   φοιτητικές λέσχες. Μα φυσικά οι μισθοί πείνας  συνδυάζονται τέλεια με το συσσίτιο.
 Επίσης το κράτος κάνει ότι μπορεί για να διαλύσει τη δημόσια εκπαίδευση η οποία συνεχίζει να υπάρχει χάρη στο μεράκι και στην αυταπάρνηση των εκπαιδευτικών που σχεδόν σύσσωμη η κοινωνία  τους έχει ,αδίκως ,ενοχοποιήσει  . Η  υποχρηματοδότηση  της παιδείας ,οι ελλείψεις ακόμα και στα βασικά  όπως καθηγητές βιβλία, πετρέλαιο, χαρτί  και το γενικότερο πλαίσιο της εκπαίδευσης είναι οι πραγματικές αιτίες. Και η κοινωνία επιμένει να ‘ πυροβολεί τον πιανίστα ενώ τα τραγούδια που του έχουν δώσει να παίξει είναι που δεν αξίζουν’ .Και πως απαντάει το υπουργείο σε όλα αυτά .Με φιλανθρωπία, προωθώντας το ‘κοινωνικό φροντιστήριο’. Καλά  δημόσια  σχολεία θέλουμε και όχι τσάμπα φροντιστήρια.                                                                                                                                              Επίσης  το κράτος κάνει ότι μπορεί για να ευνοήσει τις απολύσεις είτε δημόσιων είτε ιδιωτικών υπαλλήλων καταργώντας κάθε εργασιακή προστασία ,και έρχεται από την άλλη και βάζει  εισφορά  υπέρ ανέργων και ειδική εισφορά  αλληλεγγύης .Δηλαδή κάνει ότι μπορεί για να μείνουν άνεργοι και μετά μαζεύει για αυτούς εισφορές. ‘Να σε κάψω Γιάννη, να σ’ αλείψω λάδι’. Και δεν φτάνει μόνο αυτό. Eνώ το κράτος έχει παίξει το παιχνίδι του κοινωνικού αυτοματισμού αναζωπυρώνοντας  τον κοινωνικό εμφύλιο μεταξύ διαφόρων παραγωγικών τάξεων    έρχεται και κηρύττει το ‘ αγαπάτε αλλήλους ‘  βάζοντας   εισφορά  υπέρ ανέργων και ειδική εισφορά  αλληλεγγύης. Δηλαδή από τη μια σε προτρέπει να κατασπαράξεις τον άλλον γιατί αυτός φταίει για όλα τα δεινά σου και από την άλλη να τον  βοηθήσεις  τον καημένο γιατί είναι κρίμα. Τι να πει κανείς;
Ακόμα ενώ το κράτος  διαλύει τη δημόσιο υγεία ,αφήνει τον κόσμο χωρίς νοσοκομεία ,χωρίς φάρμακα, χωρίς γιατρούς οργανώνει  το ‘κοινωνικό φαρμακείο’ και το ‘κοινωνικό ιατρείο’. Πρέπει να απαιτούμε  από το κράτος  να είναι ανταποδοτικό. Δηλαδή να μας  επιστρέφει ,με τη μορφή  κοινωνικών  παροχών, όλα αυτά τα χρήματα τα οποία μας  έχει χρεώσει σε φόρους και εισφορές. Αλλιώς πρόκειται για καθαρή κλοπή.  Δεν θέλουμε  φιλανθρωπίες .Τα πληρωμένα μας πίσω θέλουμε

 Είναι φανερό ότι  το τέλος του κοινωνικού κράτους πρόνοιας έρχεται χέρι χέρι με  τη φιλανθρωπία  για να μειώνει τις αντιδράσεις.Η φιλανθρωπία μοιάζει με τη λίγη ζάχαρη στη μύτη του κουταλιού για να καταπιούμε το φαρμάκι. Ο Μίλτον Φρίντμαν και η παρέα του από το Σικάγο δικαιώνονται τώρα και στην Ελλάδα έστω και με καθυστέρηση λίγων δεκαετιών σε σχέση με άλλες χώρες. Οι θεωρίες τους για κατάργηση οποιασδήποτε κρατικής παροχής για την παιδεία ,την υγεία ,την κοινωνική ωφέλεια  και την κοινωνική πρόνοια και την παράλληλη ιδιωτικοποίηση τους εφαρμόζονται με ακρίβεια.                    Η φιλανθρωπία θυμίζει τα  δώρα που δέχονται τα παιδιά των χωρισμένων γονιών όπου ο πατέρας ή η μητέρα στέλνουν ένα δώρο όποτε το θυμούνται για να καλύψουν την απουσία τους . 

  Η φιλανθρωπία δεν μπορεί να αποτελεί το άλλοθι σε μία κοινωνία που εξαιτίας της ακολουθούμενης πολιτικής βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στη φτώχεια και τη εξαθλίωση.   Στοχεύει  στη διατήρηση ενός υποκριτικού καθωσπρεπισμού του συστήματος, το οποίο  δεν θέλει να χρεωθεί όλους αυτούς τους κατατρεγμένους  τους αστέγους , τους απολυμένους  και τους φτωχούς. Όμως αυτό που πραγματικά το φοβίζει και ξέρει ότι δεν θα άντεχε τον αντίχτυπο είναι η ολοκληρωτική κοινωνική διάλυση. Η φιλανθρωπία είναι ένα προστατευτικό δίχτυ που επιτρέπει την μερική εξαθλίωση αλλά αποτρέπει την ολοκληρωτική εξόντωση ,πράγμα που θα δημιουργούσε ανεξέλεγκτες καταστάσεις και για το ίδιο το σύστημα.     
                                                                                                                                                                Φυσικά, τάσσομαι υπέρ της εξωτερικής βοήθειας σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Η καλόπιστη  φιλανθρωπία ,μερικές φορές, μπορεί να αποτελέσει  μια προσωρινή λύση εν αναμονή της μόνιμης. Όμως διαφωνώ στο να γίνεται για κάποιους  ,η λήψη  βοήθειας,  τρόπος ζωής .Η φιλανθρωπία έχει την τάση να δημιουργεί εξαρτημένα από την εξωτερική βοήθεια άτομα και κοινωνίες και να αποθαρρύνει τις εγγενείς δημιουργικές δυνάμεις τους. Επιπλέον, η φιλανθρωπία δεν αντιμετωπίζει τα αίτια της φτώχιας. Συχνά μάλιστα δρα ως κάλυμμα για τη συντήρησή τους. Δεν αντιμετωπίζει τα αίτια της ανέχειας αλλά μόνο τα συμπτώματα, με συνέπεια το πρόβλημα να παραμένει. Οι άνθρωποι μπορεί εύκολα να εθιστούν στη λήψη φιλανθρωπίας και να μετατραπούν ,σταδιακά ,σε παθητικούς δέκτες με ελάχιστες προσδοκίες.

 Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ανθρωπιά και όχι φιλανθρωπία .

Ανθρωπιά  με την έννοια της συμφιλίωση  του  ανθρώπου  με το συνάνθρωπο .Με την έννοια  του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης. Μια επανάσταση σκέψης με επίκεντρο τον άνθρωπο. Μια επανάσταση που θα  προωθεί την αυτό-οργάνωση, την ανεξαρτησία και αυτάρκεια ανθρώπων και κοινωνιών, προσπαθώντας με απλά λόγια να μάθει στους ανθρώπους να βρίσκουν οι ίδιοι λύσεις στα προβλήματά τους. Που παράλληλα θα καταγγέλλει τα αίτια της φτώχειας και θα τα πολεμάει. Που θα προωθεί τη διαρκή αγωνιστική προσπάθεια στην καθημερινή ζωή. Θα μαθαίνει τους ανθρώπους να στηρίζονται στα δικά τους πόδια .Να έχουν όνειρα και προσδοκίες και να αγωνίζονται για αυτά. Να μπορούν να σηκώνουν περήφανα το κεφάλι και όχι να το χαμηλώνουν ταπεινά δεχόμενοι τα δώρα της φιλανθρωπίας.  
                                                                                                                                                                                           
     Να πιστεύουν σε ανώτερες αξίες και να μην τους ενδιαφέρει μόνο η  επιβίωση. Να δημιουργούν συνθήκες ανάπτυξης και κοινωνικής προόδου. Να τους ενδιαφέρει η εξύψωση και ευημερία του κοινωνικού συνόλου και όχι μόνο η ατομική . Να πιστεύουν στο σεβασμό των θεμελιωδών ανθρώπινων  δικαιωμάτων  καθώς και  στην  ηθική. Να έχουν πίστη στην αξία ανθρώπου. Να νοιάζονται ουσιαστικά για τους άλλους  βοηθώντας τους  καθημερινά και όχι μόνο περιστασιακά  όταν τους λυπούνται. Να ενδιαφέρονται πριν να τους λυπούνται. Η λύπηση είναι τόσο μικρό συναίσθημα! Να καταλαβαίνουν ότι αυτό που πραγματικά χρειάζονται οι άλλοι από εκείνους  είναι δεν είναι υλική βοήθεια .Χρειάζονται το χρόνο τους . Να είναι  εκεί. Όχι να τους πετάνε ένα παλιό τους  πάπλωμα και μια σακούλα με τρόφιμα και να φεύγουνε ξαλαφρωμένοι από ενοχές.

 Η άρχουσα τάξη στην Ελλάδα πάντα βρίσκει τρόπους να κοιμάται ήσυχη. Παλιότερα ,τη περίοδο των παχιών αγελάδων, παρακινούσε  το λαό να απλώνει το χέρι για να αρπάξει το μερίδιο του από τα κλοπιμαία. Σήμερα ,που το χρήμα δεν ρέει άφθονο όπως παλιά ,τον αναγκάζει να απλώσει πάλι το χέρι για να λάβει τα ψίχουλα της ελεημοσύνης. Και στις δύο περιπτώσεις  τον διαφθείρει και τον κάνει συνένοχο. Την επόμενη φορά λοιπόν  που θα βρεθείτε στη θέση να απλώσετε το χέρι είτε ,με τη παλάμη προς κάτω  για να αρπάξετε ,είτε με τη παλάμη προς τα πάνω για να ελεηθείτε ,μην  κάνετε τίποτα από τα δύο. Σφίξτε το χέρι σε γροθιά ,υψώστε το στον αέρα, στυλώστε καλά τα πόδια σας και πάρτε ρεύμα από τη γη. Μετά γραπώστε το χέρι του διπλανού σας και φτιάξτε κύκλωμα.
Υ.Γ. Στη τελευταία φράση του κειμένου θα κόλλαγε  το  ‘ όλοι μαζί μπορούμε ’ αλλά κοίτα να δεις  που μας πήραν και τα συνθήματα.
                      
                                                 Δημήτρης Τσιριγώτης .Φυσικός

                                        Δημοσίευση στο www.ipaideia.gr

1 σχόλιο:

  1. Δημήτρη έχεις απόλυτο δίκιο.Το να είσαι εκμεταλλευτής και φιλάνθρωπος είναι οξύμωρο. Πολύ σωστά ανθρωπιά και δομές αλληλεγγύης χρειαζόμαστε παρά τα περισσεύματα των πορτοφολιών των καπιταλιστών. Επίσης συμφωνώ απολύτως με τον επίλογο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή